صدای شگفت انگیز سیاهچاله V404 Cygni

سیاهچاله V404 Cygni یک ریز کویزار در سیستم ستاره‌ای دوتایی در صورت فلکی ماکیان است. این سیستم شامل یک سیاهچاله با جرمی حدود ۹ برابر جرم خورشید و دو ستاره بزرگ از کلاس K اولیه با جرمی کوچکتر از خورشید است که در ۱۹۹۲ کشف شد. این ستاره و سیاه‌چاله هر ۶.۵ روز در فاصله نسبتاً نزدیک به دور یکدیگر می‌چرخند. همچنین سیاهچاله V404 Cygni در فاصله‌ ۸ هزار سال نوری از زمین قرار دارد.

یکی از نکات شگفت انگیز این سامانه منحصر‌به‌ فرد سه ‌تایی این است که، این سیاهچاله‌ از طریق فرآیند ابرنواختر متولد نشده است. بر طبق محاسبات گرانشی، اگر سیاهچاله بوسیله‌ ستاره‌ای درحال انفجار یا همان ابرنواختر متولد میشد، ستاره‌ نمی‌توانست در چنین منظومه‌ شکننده‌ای باقی بماند؛ زیرا در این صورت، ستاره‌ دور دست در اثر موج ضربه‌ای حاصل از انفجار، از منظومه دفع میشد. به همین خاطر دانشمندان این احتمال را میدهند که سیاهچاله از طریق فروپاشی تدریجی ستاره‌ سوم پرجرمی شکل گرفته که زمانی دو ستاره‌ دیگر را در مدار خود داشته که با در نظر گرفتن این احتمال میتوان گفت که سیاهچاله V404 Cygni در حدود چهار میلیارد سال گذشته و پس از دو ستاره‌ دیگر منظومه متولد شده است.

سازمان فضایی آمریکا (ناسا) با استفاده از فناوری صداسازی Sonifications به سراغ ساخت صدای سیاهچاله V404 Cygni رفته که با استفاده از این فناوری، تصاویر گرفته ‌شده به صداهای وهم آلود و شگفت انگیزی تبدیل می‌شوند. در صداسازی سیاهچاله V404 Cygni ، از داده‌های رصدخانه پرتو ایکس چاندرا و رصدخانه فضایی نیل گرلز سوئیفت ناسا استفاده شده که هر‌ دو طول موج‌های پرتو ایکس را اندازه‌گیری می‌کنند. لازم بذکر است که سیاهچاله V404 Cygni، مواد را از یک ستاره همراه دور کرده و این مواد انفجارهای شدید انرژی را تولید می‌کنند. این تشعشع شامل پرتوهای ایکس است که از سیا‌هچاله به بیرون پرتاب می‌شود و با غبار و گاز اطراف آن تعامل دارد. این فعل‌ و‌ انفعالات به‌صورت حلقه‌های متحدالمرکز پرتوهای ایکس قابل مشاهده هستند که هنگام شعله‌ ور شدن سیا‌هچاله ایجاد می‌شوند.

James Miller-Jones استاد دانشگاه کورتین در استرالیا، سیاهچاله V404 Cygni را اینطور توصیف می کند:

سیاهچاله V404 Cygni یکی از شگفت انگیزترین سامانه های سیاهچاله ای است که تاکنون مشاهده شده است. V404 Cygni همانند بیشتر سیاهچاله های دیگر، از ستاره نزدیک تغذیه کرده، گاز را از ستاره جذب کرده و یک دیسک از مواد را تشکیل میدهد که سیاهچاله را احاطه کرده و بصورت مارپیچی تحت تاثیر میدان جاذبه دور آن میچرخد. اما چیزی که V404 Cygni را متفاوت ساخته، انحراف دیسک مواد با سیاهچاله است. این انحراف موجب می شود که بخش داخلی دیسک همانند فرفره تلوتلو خورده و در نهایت جریان جت بیرونی به جهات مختلف تغییر مسیر بدهد.

لازم به ذکر است که استفاده از عبارت V در نام این کهکشان نشاندهنده این است که، یک ستاره متغیر است که بطور مکرر در طول زمان بصورت متناوب روشنتر و کم نورتر شده و  به عنوان یک نواختر در نظر گرفته می‌شود، زیرا حداقل سه بار در قرن بیستم فوران روشنی از انرژی ایجاد کرده است. با اینحال میتوان گفت که این یک منبع پرتو ایکس نرم گذرا است، زیرا به‌طور دوره‌ای انفجارهای کوتاه پرتو ایکس از خود ساطع می‌کند.